واکنش عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گلرنگ بهاره به تنش شوری در مراحل مختلف رشد

تنش شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که تولیدات کشاورزی را در ایران با محدودیت مواجه ساخته است و از این رو معرفی ارقام مناسبی که دارای عملکرد مطلوب در شرایط تنش شوری باشند، موجب افزایش بازده تولید می‌شود. به‌منظور مطالعه واکنش ارقام گلرنگ بهاره به تنش شوری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. سه زمان اعمال تنش شوری، در مراحل شاخه‌دهی، تکمه‌دهی و گلدهی، به‌عنوان تیمار اصلی و سه ژنوتیپ گلرنگ شامل محلی اصفهان، PI، و IL111 به‌عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شدند. تنش شوری با استفاده از آبی با شوری 6/8 دسی‌زیمنس بر متر اعمال شد. نتایج حاصل نشان داد که در کل شوری تأثیر غیرمعنی‌داری بر اجزاء عملکرد ارقام گذاشت، ولی برآیند همین تغییرات اندک سبب شد که عملکرد بذر و روغن و درصد روغن به‌طور معنی‌داری تحت‌تأثیر زمان اعمال شوری قرار گیرند. ارقام مورد بررسی نیز از نظر عملکرد دانه و روغن و اکثر اجزاء عملکرد با یکدیگر تفاوت نشان دادند و از این نظر رقم محلی اصفهان برتری قابل ملاحظه‌ای نسبت به دو رقم دیگر نشان داد. برش‌دهی اثر متقابل ارقام در هر سطح شوری نشان داد که تفاوت عمده بین ارقام به واکنش آنها به شوری اعمال شده در زمان تکمه‌دهی برمی‌گشت و در این زمان رقم محلی اصفهان برتری محسوسی از جنبه تعداد و وزن بذور تولیدی نسبت به دو رقم دیگر نشان داد. در کل به نظر می‌رسد که رقم محلی اصفهان، خوپذیری بیشتری به شرایط آبیاری با آب شور داشته و در صورتی که در حدفاصل بین زمان تکمه‌دهی تا گلدهی کامل، با آب شیرین آبیاری شود، می‌تواند عملکرد قابل‌قبولی تولید نماید.